Ασύρτικο
Λευκή ποικιλία σταφυλιού από τη Σαντορίνη
Το Ασύρτικο είναι λευκή ποικιλία, γηγενής της Σαντορίνης, όπου ο αμπελώνας συμβάλει σημαντικά στην διαμόρφωση της αισθητικής του θηραϊκού τοπίου, καλλιεργείται ωστόσο σε όλο το Αιγαίο. Έχει αξιολογηθεί ως ευγενής λευκή ποικιλία, από τις πιο διαδεδομένες ελληνικές στο εξωτερικό. Πρόκειται για πολυδυναμική ποικιλία με άριστα γλευκογραφικά χαρακτηριστικά, μεγάλη δυνατότητα για εφαρμογή ποικίλων μεθόδων καλλιέργειας και οινοποίηση σε διαφορετικούς βαθμούς τεχνολογικής ωριμότητας.


Η ιστορία της ποικιλίας
Ασύρτικο
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για την προέλευση του ονόματος της ποικιλίας, με την επικρατέστερη να θέλει το όνομα να σημαίνει «Ασύριος», τοποθετώντας τις ρίζες του Ασύρτικου κάπου στην Μεσοποταμία, στην θέση του σημερινού Ιράκ. Η θεωρία αυτή, ωστόσο, δεν υποστηρίζεται γενετικά ή επιστημονικά, οπότε προς το παρόν μένει απλά μια θεωρία.
Το Ασύρτικο κατάγεται από το νησί της Σαντορίνης στο Αιγαίο Πέλαγος
Καλλιέργεια αμπελώνα ποικιλίας Ασύρτικο
-
Περιοχές καλλιέργειας
-
Εδαφικές προτιμήσεις
-
Κλιματικές προτιμήσεις
-
Ανθεκτικότητα σε ασθένειες
Η συνολική έκταση των αμπελώνων ανέρχεται στα 19.000 στρέμματα, με το 70% περίπου (12.000-13.000) να βρίσκονται στη Σαντορίνη, όπου καλλιεργείται και ως αυτόρριζη. Πέρα από το νησί της Σαντορίνης, η καλλιέργεια του Ασύρτικου συνίσταται για τις περιοχές των Δωδεκανήσων, Κυκλάδων, Θεσσαλίας, Θράκης, Μακεδονίας, Πελοποννήσου, Στερεάς Ελλάδας και Κρήτης.
Οι αμπελώνες της περιοχής των Δαφνών βρίσκονται βορειοανατολικά του Ψηλορείτη. Το έδαφος της περιοχής των Δαφνών χαρακτηρίζεται από μέσης σύστασης έως αργιλοπηλώδες. Είναι πλούσιο σε ανθρακικό ασβέστιο σε ποσοστό που ξεπερνά το 40%.
Η παρουσία ανθρακικού ασβεστίου εξουδετερώνει την οξύτητα του εδάφους, με το pH να κυμαίνεται από 7 έως 8,5, που είναι ιδανικό για την απορρόφηση των περισσοτέρων ιχνοστοιχείων από το φυτό. Το ανθρακικό ασβέστιο βελτιώνει, επίσης, τη δομή του εδάφους, εξασφαλίζοντας καλή στράγγιση και καλή θερμοκρασία.
Αυτά τα χαρακτηριστικά του εδάφους συμβάλλουν στην καλή φαινολική και τεχνολογική ωρίμανση των σταφυλιών και συνεπώς στην παραγωγή κρασιών με πλούσια δομή και όγκο, ένταση στο χρώμα και ισορροπημένη οξύτητα.
Το Ασύρτικο είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στην ξηρασία και στις υψηλές θερμοκρασίες.
Οι αμπελώνες της περιοχής των Δαφνών βρίσκονται βορειοανατολικά του Ψηλορείτη.
Το ανάγλυφο της ευρύτερης περιοχής σχηματίζεται από περίπου 3 κύριες λοφοσειρές, σχεδόν παράλληλες μεταξύ τους, που εκτείνονται από το βόρειο τμήμα του νομού προς το νότο, με υψόμετρο 300-500μ.
Στις πλαγιές αυτών των λοφοσειρών είναι φυτεμένα τα αμπέλια των Δαφνών, με ανατολικό ή δυτικό προσανατολισμό κατά κύριο λόγο.
Οι επιμήκεις κοιλάδες που σχηματίζονται ανάμεσα στις λοφοσειρές διοχετεύουν σαν φυσικά κανάλια τον δροσερό αέρα από το κρητικό πέλαγος προς το κέντρο του νομού, διατηρώντας τη θερμοκρασία σε πολύ καλά επίπεδα το καλοκαίρι. Οι βροχοπτώσεις είναι σπάνιες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, έτσι τα φυτά και τα σταφύλια παραμένουν υγιή.
Σε αυτό το μοναδικό μικροκλίμα που περιγράφουμε παραπάνω, οφείλεται η καλλιέργεια του αμπελιού στην περιοχή για τόσους αιώνες από την εποχή της Ενετοκρατίας, από τον 13ο ως τον 17ο αιώνα.
Η ποικιλία Ασύρτικο επιδεικνύει αξιοσημείωτη αντοχή τόσο στην ξηρασία, όσο και στον περονόσπορο και το ωίδιο, ενώ πρόκειται για ποικιλία εύκολα προσαρμοζόμενη στις οικολογικές συνθήκες διάφορων περιοχών της χώρας.


Κλάδεμα
-
Τρόπος κλαδέματος
-
Παραγωγική συμπεριφορά
-
Τρόπος φύτευσης
Οι οφθαλμοί της βάσης της κληματίδας δεν είναι γόνιμοι (τυφλός, πρώτος λανθάνων), συνεπώς το κλάδεμα που προτιμάται είναι μακρύ. Ο καρποφόρος βλαστός φέρει συνήθως 2 σταφυλές στον 3ο και 4ο κόμβο. Στους αμπελώνες της Σαντορίνης, τα πρέμνα της ποικιλίας Ασύρτικο καλλιεργούνται αυτόρριζα και μορφώνονται σε ιδιότυπο κύπελλο, με πολύ χαμηλό κορμό και βλαστούς που κάμπτονται σε κατακόρυφο κύκλο και προσδένονται στην βάση της παραγωγικής μονάδας, σχηματίζοντας τα γνωστά κουλούρια. Στα νέα καλλιεργητικά κέντρα μορφώνεται σε αμφίπλευρο κλάδεμα τύπου Guyot (με αμολυτές).
Οι οφθαλμοί της βάσης της κληματίδας δεν είναι γόνιμοι (τυφλός, πρώτος λανθάνων), συνεπώς το κλάδεμα που προτιμάται είναι μακρύ. Ο καρποφόρος βλαστός φέρει συνήθως 2 σταφυλές στον 3ο και 4ο κόμβο. Στους αμπελώνες της Σαντορίνης, τα πρέμνα της ποικιλίας Ασύρτικο καλλιεργούνται αυτόρριζα και μορφώνονται σε ιδιότυπο κύπελλο, με πολύ χαμηλό κορμό και βλαστούς που κάμπτονται σε κατακόρυφο κύκλο και προσδένονται στην βάση της παραγωγικής μονάδας, σχηματίζοντας τα γνωστά κουλούρια. Στα νέα καλλιεργητικά κέντρα μορφώνεται σε αμφίπλευρο κλάδεμα τύπου Guyot (με αμολυτές).
Οι αμπελώνες από την ποικιλία Ασύρτικο φυτεύονται με πυκνότητα περίπου 350-400 φυτά ανά στρέμμα και καλλιεργούνται σε γραμμικά σχήματα, σε αποστάσεις 1,10μ. x 2,5μ.
Αμπελογραφική περιγραφή ποικιλίας Ασύρτικο
-
Νεαρή βλάστηση
-
Ανεπτυγμένο φύλλο
-
Σταφύλη
-
Ράγα
-
Γίγαρτα
-
Κληματίδα
Κορυφή: Ανοιχτή, πράσινη με ρόδινη παρυφή, αραχνοϋφής έως χνοώδης.
Φύλλο: κιτρινοπράσινου χρώματος με χαλκόχροα σημεία, λείο επάνω και χνοώδες έως βαμβακώδες με νευρώσεις κάτω.
Σχήμα-Μέγεθος: μετρίου έως μεγάλου μεγέθους, τρίκολπο (σπανιότερα πεντάκολπο), κυκλικό έως σφηνοειδές, συμμετρικό.
Έλασμα: ελαφρώς πομφολυγώδες, παχύ, με την παρυφή να στρέφεται προς τα πάνω.
Μισχικός κόλπος: πολύ ανοιχτός, σχήματος U.
Νευρώσεις: πράσινες, λείες στην άνω επιφάνεια, κιτρινοπράσινες αραχνοϋφείς στην κάτω επιφάνεια του ελάσματος.
Οδόντες: οξείς, μικροί εως μέτριοι, σε 2 σειρές, ανισομεγέθεις.
Μίσχος: βραχύς, μετρίου πάχους, πράσινος με ερυθροειδείς περιοχές, λείος.
Μέτρια, ενίοτε μεγάλη, κυλινδρική ή κωνική απλή, πυκνή, με ισομεγέθεις ράγες. Ποδίσκος βραχύς, ισχυρός, μετρίως ξυλοποιημένος κατά την πλήρη ωρίμανση.
Η ράγα της ποικιλίας Ασύρτικο είναι μέτρια προς μεγάλη, σφαιρική έως ελλειψοειδής. Φλοιός κίτρινος με χρυσές αποχρώσεις, μετρίου πάχους, πλούσιος (για λευκή ποικιλία) σε τανίνες, διαφανής, καλυπτόμενος από λεπτό στρώμα κέρινης ανθηρότητας. Σάρκα μαλακή, μετρίως χυμώδης, με χαρακτηριστική υπόξινη γεύση. Ποδίσκος μέτριος, χαλαρής πρόσφυσης.
Τα γίγαρτα είναι 2-3 ανά ράγα, κυρτά, απιοειδή με ράμφος μακρύ και λεπτό.
Κιτρινοκάστανη κληματίδα, ελλειψοειδούς ή κυκλικής τομής, γωνιώδης, λεία.
Η αμπελογραφική περιγραφή βασίστηκε στο βιβλίο “Αμπελογραφία” του Μανόλη Σταυρακάκη.


ΦΑΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΑΜΠΕΛΩΝΑ ΑΣΥΡΤΙΚΟΥ
Το έδαφος και οι κλιματικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή επηρεάζουν με καθοριστικό τρόπο τα φαινολογικά στάδια της ποικιλίας.
Στις Δαφνές έχουμε παρατηρήσει γενικά τα παρακάτω:
• Βλάστηση: 3ο δεκαήμερο Μαρτίου – 1ο δεκαήμερο Απριλίου
• Πλήρης βλάστηση: 3ο δεκαήμερο Απριλίου
• Έναρξη άνθησης – πλήρης άνθηση: 18-22 Μαΐου
• Έναρξη ωρίμανσης: 20-30 Ιουλίου
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΓΛΕΥΚΟΥΣ
ΑΠΟ ΑΣΥΡΤΙΚΟ ΠΛΗΡΟΥΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ
• Σάκχαρα: 250 – 260g/L
• Ολική οξύτητα : 7,0 – 9,5 g/L
• Ενεργός Οξύτητα pH: 3,1 – 3,4
Το μυστικό για ένα μεγάλο Ασύρτικο είναι να διατηρούνται οι χαμηλές αποδόσεις, να εφαρμόζονται οι σωστές καλλιεργητικές πρακτικές ώστε να μην υπερωριμάζει και τέλος, να ακολουθείται οινοποίηση με μεθόδους που να επιτρέπουν τη μέγιστη εκχύλιση του χρώματος.
Η ελληνική νομοθεσία για την ποικιλία Ασύρτικο
Η ποικιλία Ασύρτικο ανήκει στις συνιστώμενες οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου που μπορούν να καλλιεργηθούν στο αμπελουργικό διαμέρισμα της Κρήτης. Σε συνδυασμό με τις ποικιλίες Αθήρι και Ροδίτη δίνει το λευκό ξηρό οίνο ΠΟΠ Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης «Πλαγιές Μελίτωνα». Η ποικιλία μόνη της ή σε συνδυασμό με μικρές ποσότητες των ποικιλιών Αθήρι και Αηδάνι δίνει τους ξηρούς και γλυκούς οίνους ΠΟΠ «Σαντορίνη». Από την ίδια ποικιλιακή σύνθεση παράγεται ο γλυκός οίνος από λιαστά σταφύλια (λιαστός και vin de Liqueur) με την επωνυμία Vinsanto (ΦΕΚ 179/Β/19-02-2002), αναγνωρισμένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως Ονομασία Προέλευσης συνώνυμη της ΠΟΠ «Σαντορίνη». Σε συνδυασμό με τις ποικιλίες Μονεμβασία (τουλάχιστον 51%) και Κυδωνίτσα, υπεισέρχεται στην ποικιλιακή σύνθεση του οίνου ΠΟΠ «Μονεμβασία- Malvasia». Επίσης συμμετέχει στην παραγωγή πλέον των 20 λευκών ξηρών οίνων ΠΓΕ όπως: «Κρητικός», «Αγιορείτικος», «Αναβύσσου», «Αττικός», «Δράμας», «Δωδεκανησιακός», «Επανομής», «Παγγαίου», «Παιανίτικος», «Θηβαϊκός», «Πλαγιές Βερτίσκου», «Κορινθιακός», «Χαλκιδικής», «Συριανός», «Κυκλάδων», «Κώς», κ.α.


Τα χαρακτηριστικά του οίνου από Ασύρτικο
Το χρώμα στο Ασύρτικο είναι υψηλής έντασης και διαφέρει ανάλογα με την ηλικία του. Ξεκινάει από απαλό κίτρινο με πράσινες νότες και τείνει στο χρυσό όταν παλαιώνει.
Το μοναδικό αρωματικό μπουκέτο συνδυάζει φρέσκα αρώματα εσπεριδοειδών, κυριως λεμονιού και λευκών φρούτων, με αρώματα τσαγιού και βοτάνων. Το δυναμικό της παλαίωσης έχει οδηγό την υψηλή οξύτητα που το κάνει να αντέχει στον χρόνο, αναπτύσσοντας ένα ιδιαίτερο, έντονο μπουκέτο με χαρακτηριστικά αρώματα παλαίωσης και καλή γευστική εξέλιξη.
Στο στόμα υπάρχει η συνέχεια των αρωμάτων της μύτης, πλούσιο σώμα και χαρακτηριστικά υψηλή οξύτητα.
Μπορεί να παλαιώσει ως και 8 με 10 χρόνια, ανάλογα με τον τρόπο οινοποίησης.
Όσον αφορά τα γλυκά κρασιά από την ποικιλία Ασύρτικο, εξαιτίας της συμπύκνωσης των σταφυλιών στον ήλιο, έχουμε κρασιά με υψηλά επίπεδα αλκοόλης και πολύ μαλακές τανίνες.
Το Ασύρτικο θεωρείται η πιο ευγενής ποικιλία του ελληνικού αμπελώνα.
Κρασιά Δουλουφάκη απο την ποικιλία Ασύρτικο

Alargo Λευκός
- 100 % Ασύρτικο
- Ξηρός οίνος
- Οινοποίηση σε δεξαμενή
Σερβίρισμα Ασύρτικου
Όπως όλα τα ξηρά λευκά κρασιά, το Ασύρτικο σερβίρεται περίπου στους 9-12°C.
ΤΑΙΡΙΑΣΜΑ ΑΣΥΡΤΙΚΟΥ ΜΕ ΦΑΓΗΤΟ
Οι προτάσεις γευστικών συνδυασμών είναι σωστές μόνο αφού λάβουμε υπόψη τον ιδιαίτερο χαρακτήρα κάθε κρασιού.
ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΑ ΚΡΑΣΙΑ ΑΠΟ ΑΣΥΡΤΙΚΟ
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ © ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΔΟΥΛΟΥΦΑΚH
ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΕΠΙΘΥΜΕΙΤΕ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΕ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ.